ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ 1868 - 1894 26 χρόνια για ένα τεράστιο έργο

Στο σταυραητό

A πό μικρό κι απ' άφαντο πουλάκι σταυραητέ μου,

παίρνεις κορμί με τον καιρό, και δύναμη κι αγέρα,

κι απλώνεις πήχες τα φτερά και σπιθαμές τα νύχια,

και μες στα σύγνεφα πετάς, μες στα βουνά ανεμίζεις!

Φωλιάζεις μες στα κράκουρα, συχνομιλάς με τ' άστρα,

με τη βροντή ερωτεύεσαι κι απιδρομάς και παίζεις

με τ ΄γρια τ' αστροπέλεκα και βασιλιάν σε κράζουν

του κάμπου τα πετούμενα και του βουνού οι πετρίτες.

Έτσι εγεννήθηκε μικρός κι ο πόθος μου στα στήθη,

κι απ' άφαντο κι απ' άπλερο πουλάκι, σταυραητέ μου,

μεγάλωσε, πήρε φτερά, πήρε κορμί και νύχια,

και μου ματώνει την καρδιά, τα σωθικά μου σκίζει,

κ' έγινε τώρα ο πόθος μου αητός, στοιχιό και δράκος,

κ' εφώλιασε βαθιά - βαθιά μες στ' άσαρκο κορμί μου,

και τρώει κρυφά τα σπλάχνα μου, κρυφοβοσκάει τη νιότη.

Μπεζέρισα να περπατώ στου κάμπου τα λιοβόρια.

Θέλω τ΄αψήλου ν' ανεβώ, ν' αράξω θέλω, αητέ μου,

μες στην παλιά μου κατοικιά, στην πρώτη τη φωλιά μου,

θέλω ν' αράξω στα βουνά, θέλω να ζάω με σένα.

Θέλω τ' ανήμερο καπρί, τ' αρκούδι, το πλατόνι,

καθημερνή μου κι ακριβή να τάχω συντροφιά μου.

Κάθε βραδούλα, κάθε αυγή, θέλω το κρύο τ' αγέρι

νάρχεται από τη λαγκαδιά, σα μάνα, σαν αδέρφι,

να μου χαϊδεύει τα μαλλιά και τ' ανοιχτά μου στήθη.
Θέλω η βρυσούλα, η ρεματιά -παλιές γλυκές μου αγάπες-

να μου προσφέρνουν γιατρικό τ' αθάνατα νερά τους.

Θέλω του λόγγου τα πουλιά με τον κελαηδισμό τους

να με κοιμίζουν το βραδί, να με ξυπνούν το τάχι

.Και θέλω νάχω στρώμα μου, νάχω και σκεπασμά μου

το καλοκαίρι τα κλαδιά και το χειμώ τα χιόνια.

Κλωνάρια απ' αγριοπρίναρα, φουρκάλες από ελάτια

θέλω να στρώνω στοιβανιές κι απάνω να πλαγιάζω,

ν' ακούω τον ήχο της βροχής και να γλυκοκοιμιέμαι.
Από ημερόδενδρον, αητέ, θέλω να τρώω βελάνια,

θέλω να τρώω τυρί αλαφιού και γάλα απ' άγριο γίδι.

Θέλω ν' ακούω τρυγύρω μου πεύκα κι οξιές να σκούζουν,

θέλω να περπατώ γκρεμούς, ραϊδιά, ψηλά στεφάνια,

θέλω κρεμάμενα νερά δεξιά - ζερβά να βλέπω.

Θέλω ν' ακούω τα νύχια σου να τα τροχάς στα βράχια,

ν' ακούω την άγρια σου κραυγή, τον ίσκιο σου να βλέπω.

-θέλω.., μα δεν έχω φτερά, δεν έχω κλαπατάρια,

και τυραννιέμαι, και πονώ, και σβιέμαι νύχτα - μέρα.
Παρακαλώ σε, σταυραητέ, για χαμηλώσου ολίγο,

και δόσμου τες φτερούγες σου, και πάρε με μαζί σου,

πάρε με απάνου στα βουνά, τι θα με φάει ο κάμπος!

ΑΝΤΩΝΗ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ:

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ

Παρ’ την ψυχή μου σταυραϊτέ
Στης άνοιξης τα πράσινα, τα μυστικά λιβάδια
Πάνω ψηλά στα κράκουρα
Στην Πίνδο και τη Λιάκουρα
Χορεύουν μες στα σύννεφα
Κρυστάλλινα καράβια

R
Τα λόγια σου κρυστάλλινα
Τα φέρνει ένα πουλί
Στον κόσμο που τα γυάλινα
Γυαλίζουν πιο πολύ

Παρ’ την ψυχή μου σταυραϊτέ
Εκεί που αρχίζει του έρωτα να τρέχει το ποτάμι
Να πιω την πρώτη του πηγή
Πριν γίνει το όνειρο πληγή
Να πλέξω μες τα χείλη μου
Τραγούδια από ροδάμι