Sunday, May 20, 2007

ΓΙΩΡΓΗ ΚΟΣΤΟΠΡΑΒ 1903-1938 Ο κορυφαίος Ρουμαίος ποιητής της Αζοφικής



ΒΡΑΔΙ

Στ' ουρανού το πέλαο σύννεφα αρμενίζουν,

τ' ένα πίσω απ' τ' άλλο, καραβιών κοπάδι.

Τα παχιά χωράφια γλυκοκυματίζουν,

κουρνιαχτός κανένας στ' όμορφο το βράδι.


Πλήθος περιστέρια σχίσαν τον αγέρα

κι' έφυγαν στη στέπα με γοργά φτερά.

Κι' όμως η φωνή τους έρχεται από πέρα

φορτωμένη αγάπη, πίστη και χαρά.


Είναι οι διαλεχτοί μου, οι ακριβοί μου φίλοι,

μέσα στη ζωή μου φλόγα είναι και φως.

Κ' είν' η γη ομπροστά μου, μεσ' στο ωραίο το δείλι

σά βιβλίο κλεισμένο, θησαυρός κρυφός.


Όλο και βαδίζω σ' ένα δρόμο ίσο

στέκομαι, κοιτάζω- μια έγνοια με κρατεί.

Πόσους έχω αφήσει τέτιους δρόμους πίσω,

πόσοι ομπρός μου δρόμοι μένουν απλωτοί;


Μέσα μου φυλάγω ανέγγιχτη ακόμα

την ορμή της νιότης, της ζωής τη μπόρα

Γύρω μου ανασαίνει στις πλαγιές το χώμα

κι' ο πυρός αγέρας δροσερεύει τώρα.


Σύννεφα αρμενίζουν σαν καράβια ωραία,

στου βουνού την ούγια φάνη η νιά σελήνη.

Και χτυπά η καρδιά μου, δυνατή και νέα.

Μιά ζεστήν αγάπη στα βαθιά της κλείνει.


(Λογοτεχνική απόδοση Θ.ΠΙΕΡΙΔΗ)

4 comments:

LOCUS SOLUS said...

Πού το ψαρέψατε το στιχούργημα; Τι άλλο ξέρουμε για τον Γ.Κ.; Στα ρωσικά έγραφε;

Μένανδρος said...

Ο Γιώργης Κοστοπράβ γεννήθηκε στις 9 Νοέμβρη 1903 στο ελληνικό χωριό Μάλι Γιανισόλ σε μια αγροτική οικογένεια. Τους πρώτους του στίχους έβγαλε όταν δεν ήξερε ακόμα να διαβάζει.
Από το 1930 ο Γ.Κοστοπράβ γράφει στη μητρική του ρουμέϊκη γλώσσα. Από το 1932 εργάζεται στην εφημερίδα "Κολλεχτίβιστης" η οποία ιδρύθηκε την ίδια χρονιά με την άμεση συμμετοχή του. Στην σύνταξη της εφημερίδας ηγήθηκε μιας ομάδας νέων ποιητών που έγραφαν στις ρουμέϊκες διαλέκτους και στα νέα ελληνικά. Στην ομάδα αυτή έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση οι ποιητές Βασίλης Γαλλάς, Αντόν Σαπουρμά, Λεόντη Κυριάκοβ και άλλοι.

Στoν "Κολλεχτίβιστη" ο Κοστοπράβ δημοσίευσε τέσσερα πρωτότυπα έργα του. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το επικό ποίημα "Λάμπος" (1932). Είναι αφιερωμένο στον αγώνα των κόκκινων παρτιζανών ενάντια στις συμμορίες των αντεπαναστατών Σκούρο και Μαχνό, στα χρόνια της ξένης επέμβασης. Ο Λάμπος, ένας νεαρός Ρουμαίος, είναι αγωνιστής για την ευτυχία του λαού.
Το καλύτερο έργο του Κοστοπράβ είναι το έπος "Λεόντη Χοναγμπέϊ" (1934). Σ'αυτό ο συγγραφέας με μεγάλη τέχνη, ποιητική δύναμη και εκφραστικότητα κατάφερε να μας δώσει τον τύπο του Ρουμαίου λαϊκού ποιητή Λεόντη Χοναγμπέη. Πλάϊ στο βασικό του θέμα, την εκμετάλλευση των φτωχων αγροτών, ο Κοστοπράβ περιγράφει με μεγάλη τέχνη και δύναμη την αγάπη του Λεόντη προς την όμορφη ελληνοπούλα Μαρία Κουσκός.

Στη δεκαετία του 1930 οι μαθητές στα ελληνικά χωριά της Μαριούπολης διάβαζαν τα "Διαθήκη" του Ταράς Σεβτσένκο, "Το Τραγούδι για τον Προάγγελο της Θύελλας" του Γκόρκι, τα ποιήματα των Πούσκιν, Μαγιακόβσκι, Μαξίμ Ρίλσκι, Βλαντίμιρ Σοσιούρα όχι μόνο στην γλώσσα του πρωτοτύπου, αλλά και στην ελληνική τους μετάφραση, την οποία έκανε ο Γιώργης Κοστοπράβ.
Το έργο του Κοστοπράβ σιγκίνησε βαθιά τους συμπατριώτες του, γιατί τους αποκάλυψε μια γλώσσα περιορισμένη ως τότε στην καθημερινή χρήση, με ποιητική πλαστικότητα.

Τα πρώτα του ποιήματα συγκεντρώθηκαν και εκδώθηκαν στη συλλογή "Τα πρώτα βήματα" (1933) και το τελευταίο έργο που πρόλαβε να εκδόσει είναι το "Καλημέρα, ζήσιμο!" (Καλημέρα, ζωή!"), το 1937.
Ο Γ.Κοστοπράβ ήταν δραστήριος διαφωτιστής των συμπατριωτών του και κοινωνικός παράγοντας. Στο Πρώτο Συνέδριο των σοβιετικών συγγραφέων αντιπροσώπευσε την ελληνόφωνη σοβιετική λογοτεχνία. Εκεί συναντήθηκε με τον Μ.Γκόρκι. Ο μεγάλος συγγραφέας συγχάρηκε τον Κοστοπράβ για το έπος "Λάμπος" και του δώρισε μια συλλογή έργων του με αφιέρωση. Από δω αρχίζει η Πανενωσιακή αναγνώριση του Ρουμαίου ποιητή. Η ταυτότητα του ποιητή σαν μέλος της Ένωσης των Σοβιετικών Συγγραφέων, φέρνει την υπογραφή του μεγάλου Γκόρκι. Ο Κοστοπράβ ήταν ο πρώτος Έλληνας στη Σοβιετική Ένωση που έγινε μέλος της Ένωσης Συγγραφέων.

Μένανδρος said...

Στον Κοστοπραβ χρωστάμε ένα μεγάλο μέρος μεταφράσεων του ελληνικού ποντιακού θεάτρου στη Πουμέικη και ελληνική γλώσσα.
Θεωρείται ακόμα και σήμερα από τις μνεγάλες πρωσοπικότητες των Ελλήνων της Μαριούπολης
Εκτελέστηκε από τον Στάλιν το 1938

Μένανδρος said...

locus solus μπες στο azov.nostos/gr/gr/ellines/index/html και άκου την ΤΑΜΑΡΑ ΚΑΤΣΗ το αηδόνι της Αζοφικής, μεταφράστρια ελληνικών δημοτικών τραγουδιών. Θα πάθεις πλάκα από τη φωνή της.